Zespoły badawcze złożone z pracowników i doktorantów dążą do rozwiązywania aktualnych problemów naukowych, nawiązując do światowych trendów w zakresie poszczególnych dyscyplin i specjalności. Preferowane są te badania, które związane są z priorytetowymi kierunkami wytyczonymi w Krajowym Programie Badań. Wiele ukierunkowanych jest na innowacyjność i praktyczne zastosowanie.

Badania naukowe w Uniwersytecie Śląskim prowadzone są w wielu dyscyplinach i specjalnościach naukowych. Są niezwykle wszechstronne i poszukują rozwiązań problemów uznawanych w Polsce, Europie i na świecie za priorytetowe dla rozwoju cywilizacyjnego. Koncentrują się wokół tematów dotyczących m. in. zdrowia i medycyny, środowiska i zmian klimatycznych, biotechnologii, ochrony środowiska i gospodarki wodnej, technologii informacyjnych, nanotechnologii, materiałów i nowych technologii, energii, obejmują zagadnienia prawne, społeczne, z zakresu edukacji, przemian kulturowych i dziedzictwa narodowego oraz sztuki.

Badacze z Uniwersytetu Śląskiego aktywnie pozyskują środki na realizację swoich projektów uczestnicząc w konkursach Narodowego Centrum Nauki, Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, HORYZONT2020, środków Unii Europejskiej i innych instytucji, a także wykonując prace na zamówienie podmiotów gospodarczych.

Osiągnięcia badawcze naszych uczonych widoczne są m.in. poprzez znakomite publikacje w renomowanych międzynarodowych czasopismach, referaty wygłaszane na prestiżowych konferencjach naukowych, liczne zgłoszenia patentowe, zaproszenia do udziału w pracach krajowych i międzynarodowych zespołów badawczych, zlecenia na wykonanie usług badawczych, wynalazki.

Uniwersytet Śląski zatrudnia pracowników naukowych, którzy prowadzą badania na najwyższym poziomie, a także dysponuje laboratoriami wyposażonymi w unikalną aparaturę.

Pracownicy Uniwersytetu Śląskiego pracują w systematycznie modernizowanym zapleczu laboratoryjnym ( ponad 130 pracowni), na światowej klasie aparaturze. Kilkanaście laboratoriów uzyskało już potwierdzenie jakości prowadzonych procedur badawczych, wiele jest w trakcie przeprowadzania procedury certyfikacyjnej. Uczelnia inwestuje również w akredytację sieci swych wybranych laboratoriów w celu poszerzenia możliwości ich komercyjnego wykorzystania.